با سلام
دوست گرامی ، متاسفانه در مورد دامنه های IR. این مساله پشتیبانی نمی شود و شما قادر به مشاهده و بررسی تاریخ Expire دامنه  حتی در Whois های معتبر نیز نمی باشید.
واما در مورد دامنه های com. و net. و org. و ... شما می توانید با مراجعه به Whois های معتبر تاریخ Expire و یا وضعیت دامنه را بررسی نمایید.
در اینجا یکی از لینک های معتبر Whois را معرفی می نمایم :

http://whois.domaintools.com/

در مورد سوال دوم نیز ، شما نمی توانید دامنه ای که قبلا به نام شخص دیگری ثبت شده است را به نام خودتان ثبت نمایید.
موفق باشید